Bulaşıcı Olmayan Kronik Hastalıklar Ve Diş Çürüğü

Bulaşıcı Olmayan Kronik Hastalıklar Ve Diş Çürüğü

Diş çürüğü dünyada tüm toplumlarda görülen kronik hastalıkların arasında en sık görülenidir. Dünya Sağlık Örgütü'nün açıkladığı bulaşıcı olmayan kronik hastalıklar diyabet,kalp ve damar hastalıkları,kronik solunum yolu hastalıkları ve kanserdir. Diş çürüğününde bu hastalıklar ile ilişkisi uzun süredir araştırılmaktadır.

Bulaşıcı olmayan bu hastalıklardan her yıl milyonlarca insan hayatını kaybetmektedir. bu hastalıkların oluşum sebebleri arasında ekonomik durum,hızlı şehirleşme, kalıtım, yaş,cinsiyet,eğitim,yaşam tarzı,sigara içme diyet ve obezite,fiziksel aktivite eksikliği ve aşırı alkol tüketimi öne çıkmaktadır. Araştırmalr bu hastalıkların ağızda 200 den fazla bulgusunun rastlandığını göstermektedir.

DİYABET ve Diş Sağlığı

Diyabet pankreasın yetersiz veya hiç insülin üretmemesiyle kendini gösteren,kanda glikoz düzeyinin yüksekliğiyle seyreden kronik bir hastalıktır.Kontrol altına alınamayan diyabet ağız kuruluğu(Xerostomia), ağızda yanma(Glossodynia),tat alma bozukluğu(Dysegeusta),trigeminal nevralgi,temporamandibuler eklem bozukluğuna neden olduğu gibi diş çürüğünün oluşması ve ilerlemesi üzerinde büyük bir etkisi vardır.En önemli etkisi ağız kuruluğuna neden olduğundan tükrük akışının yavaşlaması ve azalması sonucu besinlerin diş yüzeyinden uzaklaştırılamaması sonucunda diş çürüğü ve dişeti hastalıklarının hızlı ilerlemesine sebep olmasıdır.Bu nednele bu hastaların sık sık (En az 6 ay) Diş hekimi kontrolünden geçirilerekoluşmuş çürüklerin ve dişeti hastalıklarının tedavisinin hemen yapılmasıdır.

KALP VE KARDİYOVASKÜLER HASTALIKLAR ile Dış sağlığı ilişkisi

Hasta kayıplarının en sık görüldüğü bir diğer hastalık olan kardiyovasküler hastalıklarda yapılan araştırmalarda kötü ağız hijyeniği,diş çürüğü ve dişeti hastalıklarının sıkı bir ilişkisi olduğu kanıtlanmıştır.Özellikle kalp zarı ve kalp kapakçıklarının iltihaplanmasındaki direk ilişki yapılan araştırmalar ile gösterilmiştir.Günümüzde Diş hekimliği açısında insanların sık sık kontrollerini yapılarak yaşamın erken evresinde kardiyovasküler hastalıklara karşı koruyucu önlemler olarak çocukluk ve ergenlik döneminde diş çürüğünün önlenmesi ve risk faktörlerinin azaltılmasını sağlamaktır.

KRONİK SOLUNUM YOLU HASTALIKALRI (KOAH) ve Diş sağlığı

Bu hastalık solunum yollarında tıkanıklık ve solunuma bağlı problemlerden oluşur. KOAH'nın oluşmasında en başta gelen risk faktörü sigaradır. Diş ve dişleri çevreleyen dokuların yanı sıra çürük yapıcı bakterilerin KOAH oluşumunda risk faktörü olduğu gösterilmiştir. Özellikle diş çürüğü bakterilerin aspirasyon pnömonisinde önemli risk faktörü olduğu görülmüştür.Bu hastalıkların şiddetinin azaltılması amacıyla iyi ağız bakımı yapılması,ağızda oluşan dental plakların uzaklaştırılması,mevcut diş çürüklerinin tedavisinin yapılması Diş hekiminin en etkin yöntem olarak önerilmektedir.Bu da hastalığın seyrinin ve tedavisinin tolere edilebilir seviye getirebilecektir.

KANSER ve Diş sağlığı

Kanser bir organ veya dokudaki hücrelerin düzensiz olarak bölünüp kontrolsüz çoğalması ile oluşan hastalık grubudur. Bu gruplar içersinde baş ve boyun bölgesi kanserleri Diş hekimliği açısından önemli bir yer tutmaktadır. Çoğu baş-boyun kanserleri cerrahi ve radyoterapi ile tedavi edilir. Radyoterapide erken ve geç önemde ağız içersinde bir takım etkiler ortaya çıkar. Görülen en önemli problem radyasyon çürüğü olarak bilinen diş çürüğüdür. Geç ortaya çıkar ve tedavisi zordur. Bu çürükler radyasyonun tamamlandığı üç ay içersinde görülür. Bunun nedeni ağız açma zorluğu sebebiyle ağız hijyeniğinin bozulması,tükrük akışının azalması,yüksek miktarda şeker tüketilmesi ve çürük yapıcı floranın oluşumudur. Bu hastalıklarda ağız mukozası ve dişeti yaralanmalara karşı savunması kalır. Bu tedaviye girecek hastaların tedavi öncesinde Diş hekimi tarafından detaylı muayenelerinin yapılarak sorun oluşturacak dişlerin ağızdan uzaklaştırılması,tedavi olacak dişlerin tedavisinin tamamlanması (Endodonti , restoratif tedavi,dişeti tedavisi) ve çok iyi ağız hijyeniği eğitiminin verilmesi gerekir.

Sonuç olarak bulaşıcı hastalıklar gerek  bakteri kaynaklı ve gerekse  virüs kaynaklı ( influenza, covid19 , herpes , AIDS gibi ) da olsa ağız ve diş sağlığı ile ilgili olsa da bulaşıcı olmayan hastalıklarda da ağız ve diş sağlığı mutlaka önemsenmesi gereken bir sağlık etkenidir.